2.1. Podstawowe zasady prowadzenia działalności gospodarczej

Działalność gospodarcza regulowana jest kilkoma zasadami, które dotyczą nie tylko przedsiębiorców, ale również organów stosujących prawo czy innych jednostek.

Wyróżnić można następujące zasady:

• Zasada wolności gospodarczej 
• Zasada równości gospodarczej 
• Zasada ochrony konkurencji 
• Zasada swobody umów 
• Zasada poszanowania dobrych obyczajów w obrocie 

Zasada wolności gospodarczej

Wolność prowadzenia działalności gospodarczej jest jednym z fundamentów ustroju gospodarczego RP. Stan wolności gospodarczej jest stanem naturalnym, jakiekolwiek ograniczenia stanowią wyjątek i mogą być wprowadzane jedynie z uwagi na ważny interes publiczny i tylko w drodze ustawy. Zasada wolności gospodarczej mieści w sobie następujące uprawnienia: - swobodę podejmowania decyzji o rozpoczęciu działalności gospodarczej, - swobodę sposobu prowadzenia działalności gospodarczej, - swobodę wyboru formy organizacyjno-prawnej. Wolność gospodarcza nie jest prawem absolutnym, może być reglamentowana przez państwo. Ograniczenia takie najczęściej polegają na wprowadzeniu obowiązku uzyskania koncesji, zezwoleń, licencji, wprowadzeniu monopolu państwa na prowadzenie określonej działalności itp. ( art. 20 K, art. 6 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej ).

Zasada równości

Zasada równości mieści w sobie następujące podstawowe uprawnienia:
- równość ochrony prawnej (sadowej) dla wszystkich form prowadzenia działalności gospodarczej. Ochrona ta dotyczy przede wszystkim samodzielności podmiotów gospodarczych i prowadzenia działalności we własnym imieniu i na własna odpowiedzialność.
- równość obciążeń podatkowych i innych ciężarów publicznych
- równość w dostępie do rynku (towarów, usług, zamówień)
Zasadą równości objęte są także osoby zagraniczne, na zasadach przewidzianych ustawą o swobodzie działalności gospodarczej (art. 32 Konstytucji oraz art. 6 ust. O swobodzie działalności gospodarczej).

Zasada ochrony konkurencji

Przedsiębiorca przy prowadzeniu działalności gospodarczej zobowiązany jest kierować się zasadami uczciwej konkurencji. Nie powinien on podejmować działań, mających na celu ograniczanie konkurencji, w szczególności polegających na osłabieniu wolności gospodarczej, swobody wyboru i samodzielności działalności innych przedsiębiorców oraz konsumentów na rynku. ( art. 17 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz ustawa z dnia 16 kwietnia 1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji i ustawa z dnia 15 grudnia 2000 o ochronie konkurencji i konsumentów).

Zasada swobody umów

Zasada ta najpełniej wyraża samodzielność i autonomię podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Zgodnie z nią strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swojego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Zasada ta realizuje się w kilku podstawowych uprawnieniach:

• swobodzie decyzji co do zawarcia umowy; 
• swobodzie decyzji co do wyboru drugiej strony umowy; 
• swobodzie kształtowania treści umowy; 
• swobodzie wyboru formy umowy. (art. 3531 KC)

Zasada poszanowania dobrych obyczajów w obrocie 

Wprowadzenie tego rodzaju zasady do obrotu prawnego ma na celu podkreślenie, ze przestrzeganie w obrocie gospodarczym wyłącznie przepisów może być niewystarczające. Dla zapewnienia prawidłowej praktyki gospodarczej niezbędne jest jeszcze m.in. budowanie zaufania kontrahentów, dbałość o staranność i sumienność w kontraktach, profesjonalizm.